Trẻ sơ sinh và giấc ngủ có mối quan hệ mật thiết, gắn bó bền chặt với nhau. Giấc ngủ ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển về thể chất và trí tuệ của bé. Trẻ càng ngủ ngon, ngủ sâu, ngủ đủ giấc thì tốc độ phát triển càng nhanh hơn. Ngược lại, trẻ sơ sinh khó ngủ, ngủ chập chờn không sâu giấc thì sẽ tăng trưởng chậm. Vậy nguyên nhân nào khiến trẻ sơ sinh bị khó ngủ và quấy khóc? Cách giải quyết vấn đề này ra sao? Hãy cùng Goodpm tìm hiểu nhé.
Mục lục
1. Trẻ sơ sinh cần giấc ngủ như thế nào?
1.1. Tầm quan trọng của giấc ngủ với trẻ sơ sinh
Phần lớn thời gian trong ngày trẻ sơ sinh dành để ngủ. Hầu như bé chỉ thức dậy khi đói hay cơ thể cảm thấy khó chịu.
Giấc ngủ đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển và sức khỏe của trẻ sơ sinh. Trong giai đoạn đầu của cuộc sống, giấc ngủ là một yếu tố thiết yếu giúp trẻ phục hồi và phát triển một cách toàn diện. Trong khi ngủ, cơ thể tiết ra hormone tăng trưởng và các quá trình tái tạo tế bào xảy ra. Điều này giúp trẻ phát triển chiều cao, cân nặng và hệ thần kinh một cách tối ưu.
Với trẻ sơ sinh, não bộ sẽ phát triển mạnh trong khi ngủ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng đến hơn 80% tế bào não trong 3 năm đầu đời được sản sinh ra có mối quan hệ chặt chẽ với thời gian và chất lượng ngủ.
Ngủ cũng là lúc bộ não của trẻ xử lý các thông tin tiếp nhận được trong ngày, kích thích trí tuệ phát triển. Năng lượng sẽ được nạp vào não bộ trong khi ngủ. Trẻ sơ sinh ngủ càng ngon thì trí nhớ càng tốt, độ tập trung cũng cao hơn.
1.2. Thời lượng ngủ cần thiết cho trẻ sơ sinh
- Trẻ sơ sinh từ 1 – 4 tuần tuổi, cần ngủ 18 – 20h mỗi ngày. Mỗi giấc ngủ có thể kéo dài 30p – 3h.
- Trẻ sơ sinh 1 – 6 tháng tuổi, thời gian ngủ lý tưởng là từ 14 – 15h/ ngày. Lúc này bé đã bắt đầu hình thành chu kỳ giấc ngủ, thời của một giấc ngủ sẽ kéo dài từ 4 – 6h.
- Trẻ 6 – 12 tháng tổng thời gian ngủ trong ngày cần thiết là từ 13 – 14h.
Trẻ sơ sinh khó ngủ và những ảnh hưởng tiêu cực.
Giấc ngủ rất quan trọng, nhưng có không ít trẻ sơ sinh gặp phải vấn đề khó ngủ, ngủ không ngon, không đủ giấc. Trẻ sơ sinh khó ngủ là vấn đề rối loạn giấc ngủ điển hình. Khó ngủ, thiếu ngủ khiến trẻ luôn cáu gắt, quấy khóc. Bé sẽ rất mệt, phản ứng chậm chạp.
Trẻ sơ sinh bị khó ngủ lâu ngày làm giảm khả năng ghi nhớ, tốc độ phát triển chiều cao, cân nặng, trí tuệ chậm hơn so với những bé ngủ ngon.
2. Biểu hiện trẻ sơ sinh khó ngủ - cha mẹ nhất định phải nhớ
Cha mẹ cần chú ý quan sát và theo dõi trẻ sơ sinh thật kỹ. Nếu phát hiện con có những dấu hiệu khó ngủ sau đây thì cần tìm cách chữa trị càng sớm càng tốt:
- Khó khăn trong việc lắp ráp giấc ngủ: Trẻ khó khăn trong việc lắp ráp giấc ngủ, tức là trẻ mất thời gian và cần sự hỗ trợ để có thể thư giãn và ngủ.
- Thức dậy nhanh chóng: Trẻ thường thức dậy nhanh chóng sau khi được đặt vào giường. Họ có thể tỉnh giấc nhanh chóng sau khi cha mẹ đặt trẻ vào giường hoặc trong khi cố gắng thực hiện quá trình lắp ráp giấc ngủ.
- Khó khăn trong việc tự đi vào giấc ngủ: Trẻ gặp khó khăn trong việc tự đi vào giấc ngủ mà cần sự hỗ trợ từ cha mẹ để thư giãn và ngủ.
- Thức giấc nhiều lần trong đêm: Trẻ thức dậy nhiều lần trong đêm và không thể tự ngủ lại một cách tự nhiên.
- Khóc và rối loạn giấc ngủ: Trẻ khóc và có các vấn đề khác nhau liên quan đến giấc ngủ, như rối loạn giấc ngủ hoặc giấc ngủ không ổn định.
- Sự không thoải mái và khó chịu: Trẻ có thể thể hiện sự không thoải mái và khó chịu liên quan đến giấc ngủ, như vặn mình, gầy dựng, hay khó nằm yên.
- Khó ngủ hoặc ngủ rất ít: Trẻ gặp khó khăn trong việc ngủ hoặc có lượng giấc ngủ rất ít so với những trẻ cùng tuổi.
3. Trẻ sơ sinh khó ngủ nguyên nhân là đây
3 có nhóm nguyên nhân chính gây ra vấn đề khó ngủ ở trẻ sơ sinh.
3.1. Do sinh lý
Một số trẻ sơ sinh chưa phát triển kỹ năng tự ngủ và cần sự hỗ trợ từ cha mẹ để thư giãn và ngủ.
Có 2 giai đoạn trong giấc ngủ là REM (giấc ngủ có chuyển động mắt nhanh) và Non – REM (giấc ngủ không chuyển động mắt nhanh). Trẻ sơ sinh có chu kỳ ngủ REM ngắn hơn so với người lớn. Chu kỳ REM là giai đoạn trong giấc ngủ nơi mà hoạt động não bộ và mắt diễn ra mạnh mẽ. Việc chu kỳ REM ngắn hơn có thể dẫn đến việc trẻ thức dậy nhiều lần trong đêm.
Để biết thêm về 2 chu kì giấc ngủ vừa nêu trên, vui lòng đọc bài viết sau đây:
Chu kỳ giấc ngủ: Bạn biết gì chu kỳ giấc ngủ NREM và REM?
Bú/ ăn quá no sữa/ thức ăn chưa kịp tiêu hoá, hay đói bụng cũng khiến trẻ sơ sinh bị khó ngủ.
Những thời điểm cơ thể có nhiều chuyển biến như mọc răng, sắp bò, sắp đi, hay vận động liên tục trẻ sơ sinh cũng thường bị khó ngủ.
3.2. Do bệnh lý
Khó ngủ là dấu hiệu cảnh báo trẻ sơ sinh có thể đang mắc phải căn bệnh nào đó. Vì bị bệnh, cơ thể khó chịu nên bé mới không thể ngủ ngon được. Dưới đây là các bệnh thường gặp khi trẻ sơ sinh bị khó ngủ:
Một số trẻ sơ sinh có thể gặp vấn đề về sức khỏe như tiêu chảy, đau bụng, viêm tai, nhiễm trùng hoặc vấn đề hô hấp. Những vấn đề này có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ. Rối loạn tiêu hóa như táo bón hoặc khó tiêu cũng có thể gây khó ngủ cho trẻ. Cảm giác không thoải mái trong dạ dày và ruột có thể làm trẻ khó ngủ và khó thư giãn.
Trẻ sơ sinh có thể gặp rối loạn về thức ăn như sự thiếu đủ dinh dưỡng, quá thức ăn hoặc vấn đề liên quan đến việc tiếp thu thức ăn. Những vấn đề này có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ.
Bệnh tai mũi họng: viêm amidan, viêm xoang, viêm họng, viêm phổi, viêm phế quản, … khiến trẻ đau nhức, khó thở, phải thở bằng miệng, dẫn đến không ngủ sâu giấc, ngủ ngáy…
3.3. Do môi trường ngủ
Môi trường ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một điều kiện thuận lợi cho giấc ngủ của trẻ sơ sinh. Dưới đây là một số yếu tố môi trường ngủ mà cha mẹ cần lưu ý:
- Nhiệt độ: Môi trường ngủ nên có nhiệt độ thoải mái và ổn định, thường từ 20-22 độ Celsius. Tránh để phòng ngủ quá nóng hoặc quá lạnh, vì điều này có thể làm trẻ khó ngủ và gây gián đoạn giấc ngủ.
- Ánh sáng: Tạo một môi trường tối tắm và yên tĩnh khi trẻ đi ngủ. Đóng rèm cửa sẽ giúp hạn chế ánh sáng từ bên ngoài và giúp trẻ tạo được điều kiện để thư giãn và ngủ.
- Tiếng ồn: Giữ môi trường yên tĩnh khi trẻ đi ngủ để trẻ không bị kích thích hoặc giật mình do tiếng ồn. Sử dụng tai bịt hoặc máy phát âm thanh trắng có thể giúp lọc và giảm tiếng ồn nếu cần thiết.
- Độ ẩm: Đảm bảo độ ẩm phòng ngủ ở mức vừa phải để trẻ không bị khô da hoặc khó thở. Sử dụng máy tạo ẩm hoặc bình phun nước nhẹ để duy trì độ ẩm trong phòng.
- An toàn: Tạo một môi trường an toàn cho trẻ khi ngủ. Đặt trẻ trong một giường cũi an toàn và tránh sử dụng gối, chăn, đồ chơi quá mềm hay các vật dụng có nguy cơ gây sự chèn ép cho trẻ khi ngủ.
- Mùi hương: Một số mùi hương như hương hoa hồng, hoa oải hương hoặc cam có thể giúp tạo cảm giác thư thái và dễ ngủ cho trẻ. Tuy nhiên, hãy chắc chắn rằng mùi hương không gây kích ứng hay quá mạnh đối với trẻ.
4. Phương pháp điều trị dứt điểm trẻ sơ sinh khó ngủ
Nếu trẻ sơ sinh mất ngủ do bệnh lý cha mẹ cần cho đi thăm khám để có phương pháp điều trị phù hợp. Ngoài ra, cha mẹ cần làm thêm những điều sau để trẻ sơ sinh thoát khỏi tình trạng khó ngủ:
- Thiết lập một ràng buộc và lịch trình ngủ: Đảm bảo rằng trẻ có một lịch trình ngủ ổn định và đều đặn. Đặt thời gian cố định cho việc ngủ và thức dậy để giúp cơ thể của trẻ điều chỉnh và thích nghi với một lịch trình ngủ hợp lý.
- Tạo một môi trường ngủ yên tĩnh và thoải mái: Đảm bảo rằng phòng ngủ của trẻ có ánh sáng yếu, tiếng ồn thấp và nhiệt độ thoải mái. Sử dụng giường cũi an toàn và giường êm ái, cùng với các phụ kiện như gối và chăn phù hợp với trẻ.
- Thiết lập một lễ nghi trước giờ ngủ: Tạo ra một chuỗi hoạt động thư giãn và yên tĩnh trước khi đưa trẻ vào giấc ngủ. Ví dụ như tắm rửa nhẹ nhàng, massage nhẹ hoặc đọc truyện cổ tích. Những hoạt động này giúp trẻ thư giãn và chuẩn bị tâm lý cho giấc ngủ.
- Sử dụng kỹ thuật tự ngủ: Dạy trẻ cách tự ngủ và tự lắng nghe cơ thể của mình. Có thể áp dụng kỹ thuật dỗ dành hoặc cho trẻ tự rơi vào giấc ngủ tự nhiên mà không cần sự hỗ trợ của cha mẹ.
- Đồng thuận với phương pháp chăm sóc: Cha mẹ nên thống nhất với nhau về phương pháp chăm sóc và điều trị cho trẻ sơ sinh khó ngủ. Sự kiên nhẫn và nhất quán trong việc áp dụng phương pháp điều trị sẽ giúp trẻ thích nghi và cải thiện giấc ngủ của mình.
- Tìm hiểu về kỹ thuật và phương pháp giúp trẻ ngủ ngon hơn: Có thể tìm hiểu và áp dụng các phương pháp như hít thở sâu, yoga, massage, hoặc sử dụng các sản phẩm hỗ trợ giấc ngủ như âm thanh trắng hoặc máy tạo ẩm.
- Tìm sự hỗ trợ từ chuyên gia: Nếu trẻ sơ sinh vẫn gặp khó khăn trong việc ngủ dù đã áp dụng các biện pháp trên, nên tìm sự tư vấn từ bác sĩ hoặc chuyên gia về giấc ngủ trẻ sơ sinh để được hỗ trợ và tư vấn cụ thể.
- Quan trọng nhất, hãy nhớ rằng mỗi trẻ là độc nhất với những đặc điểm và nhu cầu riêng. Cha mẹ nên lắng nghe và quan sát trẻ để hiểu rõ hơn về tình trạng giấc ngủ của trẻ và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp nhất cho trẻ sơ sinh của mình.
Goodpm gửi đến các bậc làm cha mẹ, đặc biệt là những bố mẹ có con đầu lòng một số kiến thức về giấc ngủ của bé. Hy vọng mang lại cho bạn kiến thức bổ ích.
