Goodpm xin khẳng định rằng thuốc trị mất ngủ không phải là cách duy nhất để giúp bạn ngủ ngon. Trị liệu thuốc có thể được sử dụng như một phương pháp tạm thời trong một số trường hợp, nhưng không phải lúc nào cũng là giải pháp tốt nhất và lâu dài. Câu hỏi đặt ra là, bạn đã thực sự nhận được sự chỉ dẫn của bác sĩ và đang dùng thuốc đúng cách? Thực tế là có nhiều phương pháp khác nhau để cải thiện giấc ngủ và giảm mất ngủ mà không cần sử dụng thuốc
Mục lục
1. 3 trường hợp cần dùng thuốc trị mất ngủ?
Thuốc trị mất ngủ theo cách hiểu của y khoa là những loại thuốc được bác sĩ kê đơn, dùng để điều trị những bệnh lý gây ra chứng mất ngủ. Sử dụng thuốc trị mất ngủ nên được xem như một phương án cuối cùng khi các phương pháp không dùng thuốc đã được thử và không hiệu quả.
- Mất ngủ cấp tính: Khi gặp vấn đề ngủ trong thời gian ngắn, ví dụ như do tác động của một sự kiện căng thẳng, thay đổi múi giờ, hoặc môi trường không thích hợp.
- Mất ngủ mãn tính: Đây là trường hợp mất ngủ kéo dài trong ít nhất 3 tháng. Nếu các phương pháp không dùng thuốc không đủ để cải thiện tình trạng ngủ, thuốc có thể được xem như một phương án hỗ trợ.
- Mất ngủ do rối loạn giấc ngủ: Rối loạn giấc ngủ như mất ngủ cơn, mất ngủ do vận động không tự chủ, hoặc rối loạn giấc ngủ do cơn mê đêm có thể cần sự hỗ trợ của thuốc.
Tuy nhiên có một số người bị nhầm lẫn giữa thuốc trị mất ngủ và thuốc an thần gây ngủ. Có rất nhiều trường hợp tự ý mua thuốc an thần gây ngủ để sử dụng mà không có chỉ định của bác sĩ. Các loại thuốc này rất nguy hại với sức khỏe người sử dụng vì gây ra những giấc ngủ “cưỡng chế”.
Có một số loại thuốc được sử dụng để điều trị mất ngủ, bao gồm:
- Thuốc an thần: Nhóm thuốc này giúp thúc đẩy sự thư giãn và giảm căng thẳng để giúp bạn ngủ. Ví dụ: benzodiazepine, nonbenzodiazepine, và barbiturate.
- Thuốc kích thích: Một số trường hợp mất ngủ liên quan đến rối loạn như chứng mất ngủ di chuyển nhanh có thể được điều trị bằng các loại thuốc kích thích như methylphenidate.
- Thuốc tác động lên thụ thể melatonin: Nhóm thuốc này giúp điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ-về hành vi và có thể hữu ích trong điều trị mất ngủ.
Theo một nghiên cứu cho thấy, người dùng thuốc an thần gây ngủ từ 4 – 6 lần trong tuần sẽ gây phản tác dụng và có nguy cơ đột quỵ cao gấp 4 lần người không dùng thuốc. Vì thế thuốc ngủ chỉ được phép dùng trong trường hợp được bác sĩ kê toa mà thôi.
Bên cạnh thuốc trị mất ngủ, trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại thực phẩm chức năng có tác dụng giúp ngủ ngon hơn. Khác với thuốc trị mất ngủ, bạn có thể dùng thực phẩm chức năng không theo chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên hiệu quả của thực phẩm chức năng còn tùy vào cơ địa của mỗi người.
2. Khi bắt buộc phải sử dụng thuốc trị mất ngủ cần lưu ý
- Thảo luận với bác sĩ: Trước khi bắt đầu sử dụng bất kỳ loại thuốc ngủ nào, hãy thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Họ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe của bạn, xem xét nguyên nhân gây mất ngủ và đề xuất loại thuốc phù hợp.
- Tuân thủ liều lượng: Uống thuốc theo liều lượng được chỉ định và tuân thủ chính xác hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Không tăng hoặc giảm liều lượng một cách tự ý.
- Theo dõi tác dụng phụ: Lưu ý các tác dụng phụ có thể xảy ra khi sử dụng thuốc ngủ. Nếu bạn gặp phải bất kỳ tác dụng phụ nào, hãy thông báo cho bác sĩ ngay lập tức.
- Sử dụng trong thời gian ngắn: Sử dụng thuốc ngủ trong thời gian ngắn nhất cần thiết để giúp cải thiện giấc ngủ. Tránh sử dụng thuốc trong thời gian dài mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.
- Không kết hợp với chất gây ảnh hưởng: Tránh kết hợp thuốc ngủ với các chất gây ảnh hưởng khác như rượu, thuốc an thần hoặc thuốc giảm đau mạnh. Sự kết hợp này có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng và nguy hiểm cho sức khỏe.
- Đánh giá lại cách sử dụng: Định kỳ đánh giá lại việc sử dụng thuốc ngủ với bác sĩ. Họ có thể xem xét giảm dần liều lượng hoặc hướng dẫn các phương pháp không thuốc khác để cải thiện giấc ngủ.
3. Một số phương pháp trị mất ngủ không dùng thuốc
3.1. Đọc sách trước khi đi ngủ
Đọc sách trước khi đi ngủ giúp bạn thả lỏng cơ thể, gạt qua một bên những căng thẳng, áp lực và dễ dàng rơi vào giấc ngủ hơn. Đây là một thói quen tốt để thư giãn tâm trí và chuẩn bị cho giấc ngủ. Tuy nhiên, nên chọn những loại sách phù hợp để không gây kích thích quá mức hoặc gây khó chịu, và giúp tạo điều kiện tốt cho giấc ngủ.
Goodpm đưa ra một số gợi ý sau:
- Tiểu thuyết giả tưởng hoặc tiểu thuyết hài hước: Các thể loại này thường mang tính giải trí cao và có thể giúp bạn thư giãn tâm trí trước khi đi vào giấc ngủ.
- Sách tự nhiên và địa lý: Những cuốn sách về tự nhiên, địa lý, hoặc hành trình có thể mang đến cảm giác yên bình và kích thích sự tò mò về thế giới xung quanh. Chúng có thể tạo ra một không gian thư giãn trong đầu bạn.
- Thiền sách hoặc sách phát triển tâm linh: Nếu bạn quan tâm đến việc rèn luyện tâm linh và tìm kiếm sự yên tĩnh trong giấc ngủ, các tác phẩm liên quan đến thiền, mindfulness, yoga, hoặc phát triển bản thân có thể phù hợp.
Về ngoại văn có thể lựa chọn "The Alchemist" của Paulo Coelho, "The Power of Now" của Eckhart Tolle, "The Tao of Pooh" của Benjamin Hoff.
Tác phẩm văn học nước nhà có thể kể đến như
- "Chiếc lá cuốn bay" - của Nguyễn Nhật Ánh: Một câu chuyện nhẹ nhàng về tuổi trẻ, tình bạn và giấc mơ
- "Dế Mèn Phiêu Lưu Ký" - Tác giả: Tô Hoài: Một câu chuyện hài hước và cảm động về chú Dế Mèn và những cuộc phiêu lưu đầy thú vị của nó
- "Dòng Sông Không Trở Lại" - Tác giả: Nguyễn Ngọc Tư: Một câu chuyện đậm chất hiện thực về cuộc sống, tình yêu, và những đau thương trong thời gian đau khổ của chiến tranh.
3.2. Chọn loại nệm, gối tốt hơn
Chọn một nệm và gối phù hợp có thể đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho giấc ngủ và giúp giảm triệu chứng mất ngủ. Một nệm và gối không phù hợp có thể gây cảm giác không thoải mái, đau lưng, hoặc khó tìm được vị trí thoải mái để nghỉ ngơi.
Mỗi người có sở thích và cần yêu cầu khác nhau về độ cứng mềm của nệm. Một số người thích nệm mềm hơn, trong khi người khác có thể muốn nệm cứng hơn để hỗ trợ tốt hơn cho lưng và cột sống. Điều quan trọng là chọn một mức độ đàn hồi phù hợp để giảm áp lực và tạo sự thoải mái khi nằm.
Có nhiều loại nệm khác nhau như nệm bông, nệm mút, nệm lò xo, nệm từ, nệm cao su tự nhiên và nệm điều chỉnh. Mỗi loại nệm có đặc điểm và ưu điểm riêng. Việc chọn loại nệm phù hợp cũng phụ thuộc vào sở thích cá nhân và các yếu tố về sức khỏe của bạn.
Gối đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì đúng tư thế cổ và cung cấp hỗ trợ cho cổ và vai. Đối với những người có vấn đề về cổ, gối hỗ trợ đúng có thể giảm đau và giúp cải thiện giấc ngủ.
3.3. Ngâm chân bằng nước ấm
Đây là một phương pháp theo Đông y, rất hiệu quả trong việc giúp ngủ ngon hơn. Vì bàn chân là nơi rất nhạy cảm, tập trung nhiều huyệt đạo. Ngâm nước ấm 15 phút trước khi đi ngủ giúp thư giãn, lưu thông máu tốt hơn, cảm giác buồn ngủ tự nhiên sẽ đến nhanh hơn và cũng làm cho giấc ngủ sâu hơn.
3.4. Hạ thấp nhiệt độ phòng
Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, nhiệt độ phòng từ 16 – 19oC là lí tưởng nhất cho giấc ngủ vì chúng ta bắt đầu ngủ khi nhiệt độ cơ thể hạ xuống một chút. Hạ thấp nhiệt độ phòng là một cách bật tín hiệu cho cơ thể. Nhiệt độ thấp cũng giúp tăng cường sản sinh hormone melatonin điều chỉnh chu kì giấc ngủ của chúng ta, giúp cơn buồn ngủ nhanh đến và chúng ta sẽ dễ rơi vào giấc ngủ hơn.
Để hiểu hơn về nhiệt độ ảnh hưởng như thế nào đến giấc ngủ, vui lòng đọc bài viết sau:
Chữa bệnh mất ngủ bằng nhiệt độ bạn đã biết chưa?
3.5. Ăn uống khoa học
Hãy ăn đúng bữa, đủ chất. Đặc biệt nên bổ sung các loại thực phẩm như hạt sen, đậu xanh, hạt hạnh nhân, hạt óc chó,… những loại thực phẩm giúp cơ thể tăng tiết hormone melatonin, serotonin có lợi cho giấc ngủ.
Ngoài ra, hạn chế sử dụng thực phẩm chứa cafein như trà, cà phê, đặc biệt là vào thời gian vài tiếng đến một buổi trước khi đi ngủ. Đồng thời cũng không nên ăn quá no trước khi đi ngủ.
Trên thực tế, có rất nhiều phương pháp giúp trị mất ngủ mà không cần dùng thuốc. Vấn đề cần xác định ở đây là nguyên nhân nào gây ra chứng mất ngủ của bạn để quyết định xem bạn có cần dùng thuốc để điều trị hay không. Bạn cũng có thể kết hợp các phương pháp còn lại với thuốc trị mất ngủ để nâng cao hiệu quả, giúp mang lại giấc ngủ ngon hơn. Chúc bạn tìm được phương pháp trị mất ngủ phù hợp nhất, để có những giấc ngủ ngon hàng đêm và tận hưởng cuộc sống thật trọn vẹn.
Chúc ngủ ngon! Goodpm!
